Ustawa o sygnalistach
Ważne informacje dla każdego
Ustawa o sygnalistach
Ustawa o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa jest ważnym krokiem w kierunku zwalczania nieprawidłowości w społeczeństwie i wspiera osoby, które dostrzegają nieprawidłowości i chcą je zgłosić. Wprowadzenie ustawy ma na celu ochronę interesów publicznych oraz osób zgłaszających, w celu zapewnienia przejrzystości, uczciwości i odpowiedzialności. Aplikacja dla sygnalistów ułatwia proces wdrażania ustawy w firmach, urzędach i szkołach.
Ustawa reguluje:
- warunki objęcia ochroną osób zgłaszających lub publicznie ujawniających informacje o naruszeniach prawa,
- środki ochrony osób zgłaszających lub publicznie ujawniających informacje o naruszeniach prawa,
- zasady ustalania wewnętrznej procedury zgłaszania naruszeń prawa i podejmowania działań następczych,
- zasady zgłaszania naruszeń prawa organowi publicznemu,
zasady publicznego ujawnienia naruszenia prawa, - zadania organów publicznych związane ze zgłaszaniem naruszeń prawa i podejmowaniem działań następczych.
W myśl ustawy sygnaliści zgłaszający nieprawidłowości podlegają ochronie przed działaniami odwetowymi takimi jak:
- odmowie nawiązania stosunku pracy,
- wypowiedzeniu lub rozwiązaniu bez wypowiedzenia stosunku pracy, niezawarciu umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas nieokreślony po rozwiązaniu umowy o pracę na okres próbny, niezawarciu kolejnej umowy o pracę na czas określony lub niezawarciu umowy o pracę na czas nieokreślony, po rozwiązaniu umowy o pracę na czas określony – w przypadku gdy pracownik miał uzasadnione oczekiwanie, że zostanie z nim zawarta taka umowa,
- obniżeniu wysokości wynagrodzenia za pracę,
- wstrzymaniu awansu albo pominięciu przy awansowaniu,
- pominięciu przy przyznawaniu innych niż wynagrodzenie świadczeń związanych z pracą lub obniżeniu wysokości tych świadczeń,
- przeniesieniu pracownika na niższe stanowisko pracy,
- zawieszeniu w wykonywaniu obowiązków pracowniczych lub służbowych
przekazaniu innemu pracownikowi dotychczasowych obowiązków pracownika, - niekorzystnej zmianie miejsca wykonywania pracy lub rozkładu czasu pracy,
- negatywnej ocenie wyników pracy lub negatywnej opinii o pracy,
- nałożeniu lub zastosowaniu środka dyscyplinarnego, w tym kary finansowej, lub środka o podobnym charakterze,
- przymusie, zastraszaniu lub wykluczeniu,
- mobbingu,
- dyskryminacji,
niekorzystnym lub niesprawiedliwym traktowaniu, - wstrzymaniu udziału lub pominięciu przy typowaniu do udziału w szkoleniach podnoszących kwalifikacje zawodowe,
- nieuzasadnionym skierowaniu na badania lekarskie, w tym badania psychiatryczne, o ile przepisy odrębne przewidują możliwość skierowania pracownika na takie badanie,
- działaniu zmierzającym do utrudnienia znalezienia w przyszłości pracy w danym sektorze lub branży na podstawie nieformalnego lub formalnego porozumienia sektorowego lub branżowego,
- spowodowaniu straty finansowej, w tym gospodarczej lub utraty dochodu
- wyrządzeniu innej szkody niematerialnej, w tym naruszenia dóbr osobistych, w szczególności dobrego imienia zgłaszającego.
Jakie nieprawidłowości bezwzględnie powinien zgłaszać sygnalista:
- zamówień publicznych,
usług, produktów i rynków finansowych, - przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
- bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami,
bezpieczeństwa transportu, - ochrony środowiska,
ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego, - bezpieczeństwa żywności i pasz,
- zdrowia i dobrostanu zwierząt,
- zdrowia publicznego,
- ochrony konsumentów,
- ochrony prywatności i danych osobowych,
- bezpieczeństwa sieci i systemów
- teleinformatycznych,
interesów finansowych skarbu państwa Rzeczypospolitej Polskiej, jednostki samorządu terytorialnego oraz Unii Europejskiej, - rynku wewnętrznego Unii Europejskiej, w tym publiczno-prawnych zasad konkurencji i pomocy państwa oraz opodatkowania osób prawnych.
Wprowadzenie regulacji ma na celu zapewnienie bezpiecznych i poufnych kanałów zgłoszeń dla sygnalistów oraz ochronę ich interesów. Dlatego ważne jest, aby ustawodawstwo zapewniało skuteczną ochronę, aby mogły czuć się bezpiecznie zgłaszać naruszenia prawa.
W ramach ustawy o sygnalistach, osoby zgłaszające mają prawo do korzystania z różnych kanałów zgłoszeń, które są bezpieczne, poufne i nie narażają ich na negatywne konsekwencje. Ponadto, zapewnienie ochrony nie ogranicza się tylko do sygnalistów, ale również obejmuje osoby powiązane z nimi, takie jak pomagające w zgłoszeniu czy członkowie rodziny.
W realizacji postanowień ustawy może pomóc system dla sygnalistów w postaci aplikacji Sygnalista.Net
Zachęcamy do przeczytania artykułów o tym kim jest:
Bibliografia:
Dyrektywa parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32019L1937)
Projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa (https://www.legislacja.gov.pl/projekt/12352401/katalog/12822845#12822845)
